Transcriptie

Voor de sokkel zaag je balken op maat, met de handzaag.

De hoekverbinding verstevigen we met een driehoekig stukje hout, zoals een fruitkistje.

We gaan wel even voorboren, zo gaat het hout niet splijten bij het schroeven.

Zorg dat je sokkel genoeg steun geeft, zeker op de plaats waar de kasten gaan steunen.
De sokkel voor de kastenwand is klaar, we kunnen hem op z’n plaats leggen. Als hij past.
Soms kom je voor verrassingen te staan, dan is het improviseren.

Trial and error.
Als de sokkel waterpas staat, schroef je de voetjes vast.
En dan kunnen de kasten op hun plaats.
Om de kasten aan elkaar vast te maken, zetten we er eerst een lijmklem op. Die houdt het geheel op z’n plaats terwijl je boort.

Je hebt twee schroevendraaiers nodig om de twee bouten in elkaar te draaien.
Om de kast op maat te zagen halen hem even uit elkaar.

Het zijn enkel de zijwanden die afgekort moeten worden.

Klem ze samen, dan zaag je ze precies even lang.

Recht zagen met een wipzaag is niet eenvoudig, maar als je je machine langs een rechte plank laat glijden, dan is het kinderspel.

Het stuk dat je afgezaagd hebt, klem je van boven aan de zijwanden vast. Zo zie je meteen waar je de schroefgaten moet boren om de ingekorte zijwanden opnieuw te kunnen vastzetten.

Ook de rug moet nog ingekort worden. Zet die even op z’n plaats, en teken af waar je moet zagen.

In dit dunne hardboard gaat zagen als vanzelf.
Als je de rug wegneemt, dan verliest je kast wat van z’n stevigheid. Nu, hier kan het geen kwaad, we maken de kast hoe dan ook vast aan de muur én aan de kasten die ernaast komen.

Wie een kunstwerk, een mooie familiefoto of een bijzondere tekst een plaats geven wil geven in zijn interieur, kiest het best voor een kader op maat.

Maar: hoe kies je de juiste lijst? en hoe is zo’n kader opgebouwd? Om dat te weten gingen we op bezoek bij een ervaren lijstenmaker.

Man 1
De basis van een kader bestaat eigenlijk uit de buitenrand en de passe-partout. En dan heb je, als derde wat heel sterk meespeelt, het soort glas dat gebruikt wordt om het kader te maken.
We beginnen bij het begin: de lijst. Er bestaan standaardkaders in kunststof of mdf, maar een kader op maat is toch nog iets anders.

Man 1
De kaders die wij op maat maken zijn doorgaans in hout. Waarom gebruiken wij hout? Om dat hout een duurzaam materiaal is, en op een duurzaam materiaal kan je talloze afwerkingen zetten. Dat gaat van, hier, in ivoor, zwart gekleurd, euh, dat noemen we een palisander kleur, dat is een gedoreerde lijst, euh, hier hebben we gekleurde lijsten, noem maar op.
Hoe maak je nu de keuze uit dat ruime assortiment?

Man 1
Ik krijg vaak de vraag: «moet een kader qua kleur gekozen worden naar het onderwerp of naar het interieur toe?» Dan ben ik daar pertinent direct in: je moet een kader kiezen naar het onderwerp toe! Waarom? Het kader blijf ten allen tijde rond het werk, niemand zegt dat die kader ten allen tijde op die muur gaat blijven hangen, en verandert de stroming niet? Nu hebben we allemaal witte muren, dat we terug allemaal met gekleurde muren gaan zitten. Dan is dat kader nog altijd passend rond dat werk.

Man 1
Naast de keuze van de kleur, naar het onderwerp toe, is het ook heel belangrijk om de vorm van het profiel in acht te nemen. Een strak profiel wordt meestal gekozen voor een werk waar strakke lijnen in voorkomen.

Heb je nu bijvoorbeeld een werk als dit hier, met het bloempje, dan is het beter om een profiel te gaan gebruiken waar ietwat rondere vormen in voorkomen, omdat het meer refereert met de kleur van de vorm binnen.
De tweede stap bij de opbouw van een kader is de passe-partout. Ook die is belangrijk, want je geeft er het werk een extra dimensie mee.

Man 1
Wat belangrijk is voor de passe-partout. De passe-partout is een kartonnen boord. Op zich is dat niet zomaar een kartonnen boord. Het is heel belangrijk, de kartonnen boord, dat die in een zuurvrije kwaliteit wordt uitgevoerd. Het grote, het grote belang daarbij is dat de snede op het karton ten allen tijde wit blijft. Heb je geen zuurvrije kwaliteit dan wordt die snede okerkleurig, en alle nefaste gevolgen vandien, ook naar het werk toe.

Man 1
Waarom wordt in hoofdzaak een passe-partout gebruikt? Gewoon om het werk meer ruimte te geven, en het beter tot zijn recht te laten komen. Ik ga je dat tonen aan de hand van een voorbeeld.

Kijk als we hier de passe-partout rond het werk leggen zie je al dat dat enige ruimte schept. Leggen we nu het kader er rond dan komt het werk nogmaals beter tot zijn recht.

Langs hier gaan we een passe-partout leggen die gewoon wat diepte creëert, dat zijn twee eenvoudige passe-partouts op elkaar, die diepte geven, ietwat meer diepte dan die passe-partout geeft. Dan leggen we het kader daarrond en zie je wat er gevormd wordt. Het werk krijgt gewoon ruimte en beeld.

Wat gebeurt er nu op het moment dat we een gekleurde passe-partout rond het werk leggen? Ook heel mooi, maar op het eerste moment ga je merken dat dat enorm ingesloten raakt. Dit, als wit, leggen we errond om het een beetje visueel terug in evenwicht te zetten.

Man 1
Wanneer we nu een passe-partout iets je ingewikkelder willen maken, dan kunnen we een gekleurd randje, – wij noemen dat een biseau – onder de passe-partout verwerken.
Hier bijvoorbeeld werken we met een groen biseautje, randje, omdat we dan naar de kleur van de stengel refereren.

Je kan ook eventueel, als je de passe-partout niet graag zo wit ziet, naar een ietwat gebroken witte passe-partout stappen. Hier vooraan zit dan een verguld biseautje, het randje, om wat meer diepte te geven. En dat goud refereert naar het geel dat hier midden in het bloempje zit.
Als laatste is er dan het glas, een noodzakelijk kwaad. Het glas zal het ingekaderde werk beschermen, maar het kan ook de kleur beïnvloeden, of vervelende reflecties geven.

Man 1
De drie soorten glas die normaal gebruikt worden om allerlei zaken in te lijsten zijn normaal het float glas, het ontspiegelde glas ofwel het gallery glas.

Het float glas is het glas dat door iedereen is gekend. Gewoon, spiegelend glas, in een dikte van 2 mm. Het gewone float glas heeft de kleine neiging ietwat groenig te kleuren. Als je op een pak float glas kijkt, op de zijkant, zie je dat dat glas werkelijk groenig is.

We gaan dan naar het gallery glas, dat is het vroeger mat glas, maar dat mat glas bestaat nu uit een soort dat eenzijdig gematteerd is. Dat is glas die éénzijdig ontspiegeld is. De kant naar de kijker toe is ontspiegeld. De kant naar het onderwerp toe is gewoon spiegelend. Vandaar dat het grote matte effect wat je vroeger had en dat zeer nadelig was hier eigenlijk tot een minimum is beperkt. Maar het heeft als nadeel, dat zie je hier, een zwarte passe-partout wordt grijzig.

En dan, het beste wat er bestaat, dat is het glas in het midden, het ontspiegelde glas. Het onspiegelde glas is zuiver wit glas, waar een coating in verwerkt is, op die manier wordt de reflectie bijna weggewerkt. Hetgeen overblijft qua reflectie is een restreflectie van een kleine drie procent. Er zit ook een UV-filter in het ontspiegelde glas. Dat glas wordt optimaal gebruikt voor alles wat origineel is: litho, originele tekeningen. Omwille van zijn prijs is het ietsje minder makkelijk verkoopbaar, maar het is wel super.
Als je dan je keuze gemaakt hebt. De juiste lijst, de passe-partout en het glas, al dan niet ontspiegeld, kan het kader samengesteld worden om mee te nemen naar huis.

Man 1
Wanneer het kader klaar is, is het van groot belang hem zo snel mogelijk op te hangen. Wij geven er ten allen tijde de kram en de plug bij. Hang je hem niet op, op ooghoogte zoals die, dan zet je hem op een ezel, zoals die, of wel zet je hem op een grotere ezel, los in het interieur. Alle tijd ertussen is miserie vragen.
In een volgende uitzending nemen we een kijkje in het atelier. En zien we hoe een lijst effectief wordt opgebouwd. Van blank profiel tot verguld kader. Maar nu sluiten we af met nog een laatste tip:

Man 1
Wanneer eenmaal het werk aan de muur komt te hangen is de hoogte waarop je het hangt heel belangrijk. Ik adviseer ten allen tijde het centrum van het werk ietwat boven ooghoogte te hangen. Is mevrouw nu ietwat groter dan meneer, dan moet je een compromis zoeken tussen beide, anders lukt het niet.